Cây Chòi Mòi – Loài Cây Cảnh Đẹp Và Hữu Ích

Last updated on January 10th, 2024 at 01:50 pm

Các nghiên cứu đánh giá hoạt chất sinh học cho thấy Cây chòi mòi (Antidesma ghaesembilla) là một loài cây quý có nhiều tác dụng sinh học quan trọng, bao gồm kháng nấm, kháng khuẩn và chống oxy hóa thông qua các hoạt chất giá trị. Bạn có biết gì về cây chòi mòi? Hãy cùng Cây cảnh Miogarden tìm hiểu thêm về loài cây quý này nhé!

Thông Tin Cây Chòi Mòi

Giới thiệu

Cây chòi mòi có tên khoa học Antidesma Ghaesembilla là cây thân gỗ, một chi thực vật có hoa thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Chi này có khoảng 150-180 loài, phân bố chủ yếu ở châu Á, một số ít ở châu Phi, Australia, đảo Thái Bình Dương và Madagascar.

Ở Việt Nam, có khoảng 29 loài chòi mòi, phân bố ở nhiều vùng miền, từ Bắc đến Nam. Chòi mòi được trồng phổ biến ở nhiều tỉnh thành miền Nam của Việt Nam. Cây thường được trồng ở các khu vực ven sông, suối, hoặc trong các vườn nhà.

Đặc điểm

Năm 1788, nhà thực vật học người Đức Joseph Gaertner đã mô tả một loại cây được gọi là Antidesma ghaesembilla. Ở Việt Nam, chúng được gọi là cây chồi mồi, Chua mòi, Chóp mòi và Chùm mòi. Cây Chòi Mòi là một cây gỗ nhỏ cao trung bình từ 3 đến 8 mét. Nó có cành và nhánh cong, lá hình bầu dục, lá mặt sau nhẵn, màu xám nhạt và mặt dưới của lá có lông mịn giống nhung.

Hoa chòi mòi nhỏ có màu vàng nhạt, mọc thành chùm. Cụm hoa dạng chùy với phấn cong hình chữ U ở hoa cái và lá đài và nhị ở hoa đực mọc ở ngọn hoặc nách lá phía trên. Quả chòi mòi có hình tròn hoặc bầu dục và có đường kính khoảng 40mm, khi chín trái chòi mòi có màu đỏ tươi, ăn có vị chua ngọt.

Loại Cây Chòi Mòi Phổ Biến:

• Chòi mòi, chua mòi, chóp mòi, chùm mòi Antidesma ghaesembilla
• Cây Chòi mòi chua Antidesma acidum
• Cây Chòi mòi bùn Antidesma bunius
• Cây Chòi mòi rừng
• Cây Chòi mòi trâu
• Cây Chòi mòi cổ thụ
• Cây Chòi mòi cảnh

Thành Phần Hóa Học Cây Chòi Mòi

Cây có chứa nhiều thành phần hóa học khác nhau, bao gồm:

• Hợp chất phenolic: bao gồm các flavonoid, tannin, coumarin, anthraquinone, anthrone,…
• Hợp chất steroid: bao gồm các alkaloid, triterpenoid, megastigmane,…
• Hợp chất lignan: bao gồm các flavonoid, lignan, coumarin,…

Cây chòi mòi có chứa các hoạt chất sinh học như flavonoid, tannin, coumarin, anthraquinone, anthrone,… Các hoạt chất này có tác dụng kháng nấm, kháng khuẩn, chống oxy hóa,…

Ví dụ, flavonoid trong cây chòi mòi có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do gây hại.

Công Dụng Cây Chòi Mòi

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để nghiên cứu các thành phần hóa học và tác dụng của cây. Các nghiên cứu cho thấy rằng, các loài chòi mòi có nhiều tác dụng tiềm năng đối với sức khỏe, bao gồm:

Bảo Vệ Chống Oxy Hóa:

• Nghiên cứu khoa học nổi bật chứng minh khả năng chống oxy hóa xuất sắc của cây.
• Dịch chiết methanol từ loài A. ghaesembilla đã được chứng minh hiệu quả với giá trị IC50 là 632,52 mg/mL, vượt trội so với acid ascorbic.
• Phenolic là thành phần chính giúp cây trở thành nguồn chống oxy hóa mạnh mẽ.

Khả Năng Kháng Khuẩn:

• Cây chòi mòi có khả năng kháng khuẩn đáng kể, ức chế sự phát triển của nhiều chủng vi khuẩn.
• Đối với loài A. ghaesembilla, vi khuẩn như Shigella dysenteriae, Pseudomonas aeruginosa, Vibrio cholerae, và nhiều loại khác đều bị ức chế.

Hỗ Trợ Giảm Đường Huyết:

• Nghiên cứu trên chuột thử nghiệm đã cho thấy dịch chiết methanol từ A. ghaesembilla có khả năng kiểm soát đường huyết.
• Kết quả khảo sát trong 21 ngày với các liều thử khác nhau (100mg, 400mg, 1000mg/kg) đạt tỷ lệ kiểm soát đường huyết đáng kể.

Tín Hiệu Chữa Ung Thư:

• Chiết xuất từ cây chòi mòi là một nguồn tiềm năng trong điều trị ung thư.
• Nghiên cứu về coumarin lignan của loài A. Pentandrum chứng minh khả năng gây độc và ức chế một số dòng tế bào ung thư.

Chòi Mòi Trị Bệnh Trong Bài Thuốc Dân Gian:

• Cây từ lâu đã là một phần quan trọng trong bài thuốc dân gian.

Mọi bộ phận của cây đều được sử dụng để điều trị nhiều bệnh, thúc đẩy tuần hoàn, từ quả giúp bổ sung phổi và chữa ho, đến lá giã đắp giảm đau đầu.

Tác dụng của quả chòi mòi ngâm rượu

• Loài A. fruticosum: Sử dụng lá để điều trị bệnh ngoài da.
• Loài A. cochinchinensis: bổ sung sức khỏe.
• Loài A. poilanei: Giảm đau cho vết thương và sưng.
• A. acidum: Hỗ trợ khí, tăng cường gân cốt và có lợi cho sức khỏe, nhưng cần sử dụng với liều lượng thích hợp.

Cây chòi mòi rừng và khám phá những lợi ích sức khỏe đa dạng mà nó mang lại, được xác minh bởi các nghiên cứu khoa học và trải nghiệm dân gian từ hàng thế kỷ.

Cách Sử Dụng Và Tác Dụng Cây Chòi Mòi

Đã có nhiều nghiên cứu xoay quanh cây chòi mòi ứng dụng trong sức khỏe như cây chòi mòi tía, cây chòi mòi lá dài, cây chòi mòi lá tròn. Trong dân gian từ xưa đã ứng dụng trái chòi mòi rừng bằng cách ngâm rượu chòi mòi, chòi mòi ngâm đường. Sau đây là một số tác dụng quả chòi mòi.

Lá và Quả Trong Ẩm Thực:

• Lá Chòi Mòi: Ăn được và sử dụng trong ẩm thực hàng ngày. Lá non có vị chát, chua nhẹ, phổ biến làm rau sống hoặc chế biến xào, luộc kết hợp với rau tập tàng.
• Quả Chòi Mòi: Chín có vị ngọt mát có thể dùng để ăn tươi giúp thanh nhiệt.

Cách Sử Dụng Cây Chòi Mòi Tại Các Quốc Gia:

• Australia: Việc ăn hoặc uống thực phẩm màu tím có thể tạo màu xanh tím trên lưỡi và môi do lượng vitamin C cao. Ngâm quả chín trong nước là một phương pháp phổ biến.
• Campuchia: Quả chòi mòi ăn tươi hoặc ngâm chua tăng khẩu vị cho món ăn, sử dụng trong y học cổ truyền.
• Việt Nam: Lá được sử dụng trong đông y để chữa bệnh ngoài da. Quả hỗ trợ viêm họng và bệnh phổi.
• Trung Quốc: Quả là thực phẩm, thân cây kích thích kinh nguyệt, lá chữa đau đầu, và quả làm thuốc tẩy.

1. Ứng Dụng Đặc Biệt:

• Đau Đầu và Cảm Cúm: Đắp lá tươi giã nhuyễn vào đầu trẻ để giảm đau đầu và cảm cúm.

Ứng dụng cây chòi mòi cảnh quan:

Hiện nay đã có một số nghệ nhân đã trồng cây chòi mòi bonsai từ cây chòi mòi rừng mang lại kinh tế cao. Dáng cây chòi mòi có nét đẹp riêng nên đã gây ấn tượng mạnh trong những triển lãm cây bonsai gần đây. Tuy là gương mặt mới nhưng chòi mòi bonsai sẽ hứa hẹn đem đến sự đa dạng trong cây cảnh bonsai Việt Nam.

Bài Thuốc Dân Gian từ Cây Chòi Mòi (A. ghaesembilla)

Điều Trị Tiêu Chảy:

1. Sử dụng phần vỏ thân chòi mòi, vỏ cây van núi và gáo tròn bằng nhau.
2. Cho nước sôi vào 600ml; chia thành hai hoặc ba phần và uống mỗi ngày một lần.

Điều Chỉnh Chu Kỳ Kinh Nguyệt:

1. Cành non cây chùm mồi và rễ đu đủ, mỗi thứ khoảng 50 g.
2. Đun sôi trong 1-2 giờ, lọc và uống nước trong ngày.

Như một phần của văn hóa và y học truyền thống, cây chòi mòi không chỉ là nguồn dinh dưỡng mà còn là thuốc bổ cho phụ nữ, một vị thuốc bảo vệ sức khỏe và phương pháp điều trị tự nhiên.

Lưu ý khi sử dụng cây chòi mòi

Trước khi áp dụng trong trị liệu, Mio khuyến cáo kiểm tra với bác sĩ để đảm bảo an toàn. Đặc biệt, đối với những người có sức khỏe nhạy cảm, vì cây chòi mòi có ít nghiên cứu khoa học nên thận trọng.

Chăm Sóc Cây Chòi Mòi

Cây Chòi Mòi không chỉ là điểm nhấn xanh mát trong sân vườn biệt thự mà còn là cây bonsai đẹp mắt và có giá trị chữa bệnh. Dưới đây là những bước chăm sóc đơn giản mà bạn có thể áp dụng để đảm bảo cây phát triển mạnh mẽ:

1. Thời Vụ Trồng: Chọn mùa xuân hoặc thu để trồng cây, tuy nhiên, chòi mòi có thể trồng quanh năm.
2. Chọn Giống Khỏe Mạnh: Lựa chọn cây có tán lá xanh tươi, dáng khỏe mạnh để đảm bảo sự phát triển tốt.
3. Đất Tơi Xốp: Chòi mòi tía trồng trên đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng. Chắc chắn đất trồng có đủ dưỡng chất.
4. Bón Phân Định Kỳ: Cung cấp phân hữu cơ hoặc hóa học để hỗ trợ sức khỏe cây.
5. Tưới Nước Thường Xuyên: Đảm bảo cây nhận đủ nước, đặc biệt là trong mùa khô.
6. Cắt Tỉa Định Kỳ: Cắt tỉa để tạo dáng và loại bỏ cành lá già, khô, giúp cây luôn đẹp mắt.

Giá cây chòi mòi:

Mua cây chòi mòi con có giá từ 100 đến 300k tùy theo độ lớn.

Tổng Kết

Cây chòi mòi không chỉ là điểm nhấn xanh tươi cho không gian sống mà còn là nguồn trái ngon và giàu chất dinh dưỡng. Dễ trồng và chăm sóc, loại cây này phát triển tốt trong nhiều điều kiện đất và khí hậu. Trồng cây chòi mòi không chỉ là cách tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên mà còn là cơ hội chia sẻ niềm vui và đóng góp vào việc bảo vệ môi trường.

Hãy hành động ngay để xây dựng không gian sống xanh, sạch, và khỏe mạnh cho chúng ta và thế hệ sau.